Alle overheidslagen
Een paar maanden geleden schreef ik over het VN-verdrag en dat dit uitgaat van het sociale model in plaats van het medische model. Niet alleen de landelijke overheid dient zich te houden aan dit verdrag, maar alle overheidslagen. En dus ook de gemeente. Gemeenten zijn verplicht een lokale inclusie-agenda op te stellen. Hierin vermelden ze hoe ze aan het VN-verdrag Handicap willen gaan voldoen.
Verschillen tussen gemeenten
De gemeenten verschillen onderling in hoever ze hiermee zijn. Er is een aantal gemeenten die hier voortvarend mee aan de slag gaan. Zo is Utrecht al jaren bezig met een integraal inclusiebeleid en hoeft de gemeente Oude IJsselstreek zich met een burgemeester in een rolstoel geen zorgen te maken over een toegankelijke openbare ruimte. Andere gemeenten zijn nog niet begonnen met een dergelijke agenda.
Op de meest uiteenlopende terreinen
Gemeente Zaanstad hangt hier een beetje tussenin. Een aantal jaar geleden heeft de gemeenteraad aangegeven vooral te willen focussen op het toegankelijker maken van de openbare ruimte. En hoewel het belangrijk is dat je gewoon met je rolstoel de stoep over kan, gaat een inclusieve gemeente over veel meer dan dat. Zo stelt het VN-verdrag Handicap een gelijkwaardige positie van mensen met een handicap voor op de meest uiteenlopende terreinen: werk, theaterbezoek, onderwijs, noem maar op. Een échte lokale inclusie-agenda gaat in op al die terreinen en vertelt wanneer wat aangepakt gaat worden.
Het levert geld op
Die absolute ambitie mis ik bij de gemeenteraad van Zaanstad, en die ambitie wil ik graag inbrengen bij de raad. Een aantal dingen hoeven daarbij niet eens zo moeilijk te zijn om te regelen. Een bewonersbrief kun je zonder veel kosten begrijpelijker schrijven. Bij elk nieuwbouwproject bedingen dat er een enkele woning standaard rolstoelbewoonbaar is, levert de gemeente uiteindelijk geld op door besparing op dure aanpassingen achteraf. De gemeenteraad moet in haar kaderstellende taak juist ook oog hebben voor mensen die niet in het reguliere hokje passen – bij alles.
Structureel en continu
Een eerste stap zou zijn om op te roepen tot een structurele samenwerking met ervaringsdeskundigen. Zij weten immers als geen ander wat ervoor nodig is beleid te voeren dat voor iedereen bruikbaar is. De gemeenteraad moet er geld voor over hebben om deze experts – want dat zijn ze – gewoon te betalen. Net als dat er ruimte moet komen om een team ambtenaren te belasten met de gemeentelijke uitwerking van het VN-verdrag en continue bewustwording bij alle afdelingen.
Een klein zetje
Mensen met een handicap hebben net als ieder ander talenten en kwaliteiten. Zij hebben in onze maatschappij echter een klein zetje nodig om net als ieder ander mee te kunnen doen. Als de gemeenteraad hier constant oog voor heeft, komen we tot een gemeente waarin iedereen zich thuisvoelt. Het voordeel van rekening houden met mensen met een handicap is dat je een wereld creëert die voor iedereen toegankelijk is. Dan hoeven we als iemand wat overkomt niet meer te bedenken wat diegene moet doen om vooral weer mee te kunnen doen in de valide wereld (wat neerkomt op het medische model), maar is de samenleving zo ingericht dat zij dat zonder al te veel moeite op kan vangen (precies, het sociale model). Wanneer ik in de gemeenteraad kom, zal ik mijn collega’s hierop bevragen. Gaan we voor half werk, of steken we de handen écht uit de mouwen? Ik weet het wel.
