Het VN-verdrag Handicap schrijft een samenleving voor waarin mensen met een handicap een leven kunnen leiden gelijkwaardig aan mensen zonder een handicap. Maar hoe ziet dat er concreet uit? Aflevering 1: wassen terwijl iedereen kan meekijken.
VN-verdrag Handicap artikel 9, lid 2b: “De Staten die Partij zijn nemen tevens passende maatregelen om te waarborgen dat private instellingen die faciliteiten en diensten die openstaan voor, of verleend worden aan het publiek aanbieden, zich rekenschap geven van alle aspecten van de toegankelijkheid voor personen met een handicap.”
Joyce Verheijden-Stultiens (43) woont met haar man en twee jonge kinderen in het Limburgse Haelen. Ze is docent Nederlands op een school voor nieuwkomers, na jaren in het regulier onderwijs les te hebben gegeven. Ze heeft in de couveuse zuurstofgebrek gehad, waardoor ze cerebrale parese heeft en moeilijker beweegt. “In 2008 heb ik een nieuwe heup gekregen. Door een slechte revalidatie heb ik een rollator moeten gebruiken. Na de zwangerschap van mijn twee kinderen heb ik die ingeruild voor een elektrische rolstoel. Niets is overkomelijk en met de kruk met vier poten kan ik nog een paar stappen zetten.” Het is alleen wel fijn als anderen meedenken.
Wat is het probleem?
“We houden ervan om met de camper op pad te gaan. We nemen voor mij een opvouwbare scootmobiel mee, die is makkelijker op te bergen in de camper dan mijn rolstoel. Het eerste waar ik naar kijk als ik op zoek ga naar een mooie camping is of er toegankelijk sanitair is, zodat ik fatsoenlijk kan douchen en naar het toilet kan gaan. Ik had een camping van een bekende Nederlandse vakantieparkenketen in de Eifel gevonden, een organisatie waar ik goede ervaringen mee heb. Op de Nederlandstalige site stond duidelijk dat er toegankelijk sanitair aanwezig is, dus we boekten voor vijf dagen. We rijden erheen, mijn man checkt ons in en komt terug met de mededeling: ze keken me raar aan toen ik vroeg naar het toegankelijk sanitair. Dat bleek er dus niet te zijn, en ze ontkenden in eerste instantie ook dat het wel op de site stond. Als mijn man en ik alleen waren, hadden we een andere camping uitgezocht. Maar die kinderen hadden zich verheugd op die camping.”
Hoe heb je het opgelost?
“Ik kon gelukkig wel met de scootmobiel in het toiletgebouw komen. Die parkeerde ik dan achterin zodat ik zo min mogelijk toiletten zou blokkeren. Ik hield me overal aan vast om niet te vallen, met moeite kwam ik op het toilet. Een toiletbezoek duurde zo een kwartier, waardoor ik goed van tevoren moest weten wanneer ik naar het toilet zou moeten. Verder heb ik me aan de wastafel een beetje kunnen opfrissen. Daar kon ik net bij, maar dat was in het zicht van anderen. Vijf dagen niet kunnen douchen is alleen niet prettig.”
Wat is een betere oplossing?
“Ik snap dat je niet opeens toegankelijk sanitair tevoorschijn kan toveren. Maar er werd helemaal niet met me meegedacht, dat heeft me het meest gestoord. Ze hadden van alles kunnen doen om de pijn te verzachten: een stoel in de douche zetten, douchen in het misschien toegankelijkere zwembad, een gratis kopje koffie voor het ongemak van mij part. Als je geen toegankelijk sanitair hebt, moet je dat niet op de site zetten.” Inmiddels is het van de site gehaald.
Wat is de ideale situatie?
“Er bestaat geen ideale situatie, maar het is fijn als er een toegankelijk toilet en douche zijn die aan de normen voldoen. Beugels aan de deur, een zitje en goede anti-slip in de douche en ruimte voor een transfer vanuit de scootmobiel. Je wil het zonder hulp van anderen kunnen doen.”
Juridische reflectie
Jurist VN-verdrag Handicap Jiska Ogier: “In dit geval gaat het om een park van een Nederlandse organisatie dat in Duitsland ligt. Beide landen hebben dus invloed op de normen waar het park aan moet voldoen. Kijk je naar de Nederlandse normen, dan is de algemene toegankelijkheid eigenlijk nog best wel vaag. En als je dan kijkt naar het Nederlandse Bouwbesluit, dan is het goed om op te merken dat daar normen in staan over toegankelijkheid die lang niet voor iedereen ook echt toegankelijk zijn. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan de NEN-norm 9120 die ervoor moet zorgen dat alle gebouwen voor iedereen toegankelijk en bruikbaar zijn. Het mooie van deze norm is dat deze is opgesteld met ruime inbreng van ervaringsdeskundigen. Maar deze zal niet door de overheid verplicht worden. Juridisch gezien zie ik weinig dat je op dit vlak kunt doen, tenzij het vakantiepark zich niet aan de Duitse regels heeft gehouden.”
