Drie weken geleden schreef ik een blog over de vier basisingrediënten die een dagvoorzitter volgens mij moet hebben. Toen ik deze blog gepubliceerd had, besefte ik dat ik daarmee nog niet alle ingrediënten had genoemd. Want leuk dat je je geschoren hebt en podiumervaring bezit, maar als je geen leiding kan geven, blijft er niet veel over van dat modereren. Daarom hier nog een viertal aspecten die een dagvoorzitter een goede dagvoorzitter maakt.
5. Leidinggevend
Als dagvoorzitter moet je een natuurlijk overwicht hebben. Dat is immers degene die de bijeenkomst voorzit (what’s in a name), en als ‘ie de hele tijd in paniek gaat lopen roepen of het alsjeblieft stil kan zijn, heeft ‘ie de leiding al verloren. Zo heb ik al een paar keer een bijeenkomst gehad waarbij ik de deelnemers vanuit het niets stil moest zien te krijgen. Dat lukt niet met een keer in het wilde weg roepen. Het gaat erom op het juiste moment trefzeker de zaal te overstemmen en vervolgens door te blijven praten en op die manier het woord af te dwingen. Met andere woorden: het moet van meet af aan klip en klaar zijn wie bepaalt hoe het programma verloopt (achter de schermen in samenspraak met de opdrachtgever, natuurlijk).
6. Multi-inzetbaar
Een goede dagvoorzitter kan ook moeiteloos verschillende rollen aannemen. Veel bijeenkomsten hebben iets van debat in zich en vragen om een debatleider. Het is daarom handig als je als dagvoorzitter wat afweet van argumentatie en zodoende twee tegengestelde partijen op een redelijke manier met elkaar van gedachten kan laten wisselen. Maar er zijn veel meer verschillende rollen. Zo is het leuk als je in de rol van quizmaster kan spelen met humor en spanningsopbouw. Andere bijeenkomsten vragen weer om een invoelende mediator-rol, bijvoorbeeld omdat het een gesprek tussen boze cliënten en een zorgorganisatie betreft. Niet zelden moet je binnen een paar uur kunnen switchen tussen die rollen. Zo veranderde ik tijdens het ECIO-congres anderhalf jaar geleden binnen een paar minuten van een kritisch interviewer naar de vrolijke presentator van een prijsuitreiking.
7. Programmamaker
Niet elke opdrachtgever is gewend om een bijeenkomst te organiseren. Omdat je als moderator uiteindelijk het programma wel moet kunnen dragen, is het daarom van belang bij de voorbereiding van het programma betrokken te zijn. Zo kun je erop toezien dat een spreker niet te veel tijd krijgt (want anders zakt de zaal in) en een paneldiscussie niet te veel sprekers heeft (want anders blijft het te oppervlakkig). Ik zie het als mijn taak tijdens de voorbereiding het publiek te vertegenwoordigen. Ik visualiseer het programma alsof ik zelf deelnemer ben en vraag me dan af waar ik behoefte aan zou hebben. Een panelgesprek of interview bereid ik goed voor. Zo weet ik zeker dat ik genoeg vragen heb om de tijd op een interessante manier te vullen.
8. Tijdbewaker
Gedurende de bijeenkomst ben je als dagvoorzitter telkens met de tijd bezig, niet zelden is er voor alles is nét te weinig tijd. Liever dat dan dat de boel inkakt, maar dat leidt er wel toe dat je als moderator de tijd goed in de gaten moet houden. Soms duurt een onderdeel korter dan verwacht, dan reserveer ik die tijd voor een later onderdeel. Andere keren gebeurt er iets onverwachts en geef ik daar ruimte aan door iets aan tijd van de volgende onderdelen af te snoepen. Ik probeer zoveel mogelijk op de minuut te spelen, want deelnemers moeten erop aankunnen dat de pauze en het einde op tijd hun intrede doen. Zie je mij veel op de klok kijken, dan is dat niet uit desinteresse, maar uit opperste concentratie.
