Het VN-verdrag Handicap schrijft een samenleving voor waarin mensen met een handicap een leven kunnen leiden gelijkwaardig aan mensen zonder een handicap. Maar hoe ziet dat er concreet uit? Aflevering 6: hoe allerlei opgelegde beperkingen ervoor zorgen dat je niet op eigen voorwaarden naar de Formule 1 kan.
VN-verdrag Handicap artikel 30 lid 5c: “Teneinde personen met een handicap in staat te stellen op voet van gelijkheid met anderen deel te nemen aan recreatie, vrijetijdsbesteding en sportactiviteiten, nemen de Staten die Partij zijn passende maatregelen (…) teneinde te waarborgen dat personen met een handicap toegang hebben tot sport-, recreatie- en toeristische locaties.”
Marieke van Driel (47) heeft een verleden als beleids- en communicatie-adviseur, totdat ze in 2018 borstkanker kreeg, waarvan de gevolgen van de chemo en alle andere behandelingen ervoor zorgen dat ze niet veel meer kan werken. Tegenwoordig zit ze in het bestuur van een paar verenigingen die de belangen van haar handicap behartigen. Ze heeft – net als haar man – cerebrale parese. Zij en haar man zijn fan van de Formule 1, ze kijken alle wedstrijden. Dus toen haar man 50 jaar werd, hoefde ze niet lang na te denken over een groot cadeau.
Wat is het probleem?
“Ik wilde mijn man verrassen met kaartjes voor de Dutch Grand Prix in Zandvoort. Ik las alleen op de site dat je er niet afgezet mocht worden en dat je er ook niet met een reguliere scootmobiel mocht rijden. Mijn man en ik zijn slecht ter been, en we hebben onze scootmobiels wel nodig. We zagen het ook niet zitten om met de trein te gaan, in die drukte wil je niet met twee scootmobiels de coupé in. Heel vervelend, want je hoort van iedereen dat het hartstikke gaaf is en dan wil je er zelf ook naartoe.”
Hoe heb je het opgelost?
“Ik las op de site dat er ook Extra Care tickets waren. Het bleek dat dat een pakket was verzorgd door Handicap NL. Daar kwam bij dat je minimaal twee dagen naar de Formule 1 moest en bleef overnachten in zo’n grote evenemententent met volledig toegankelijke compartimenten. Ik wil vooropstellen dat we een fantastische tijd hebben gehad, maar het was veel duurder en er zaten best wat haken en ogen aan. Zo heb ik dat weekend geen oog dichtgedaan, omdat die compartimenten aan de bovenkant open waren en je dus alle geluiden van iedereen hoorde, en dat zijn nogal wat prikkels. We werden volledig in de watten gelegd, vaak werden we al geholpen voordat we daar iets over konden zeggen. Wat wel fijn was: we werden met busjes naar de racebaan gebracht en gelukkig mochten we wel met onze kleine, opvouwbare scootmobiels het terrein op. Op de tribune zaten wij mensen met een handicap dan weer apart van de andere toeschouwers.”
Wat is de ideale situatie?
“Hoewel ik begrijp dat de duinen van Zandvoort niet alles mogelijk maken, zou ik het wel fijn vinden als we op eigen gelegenheid afgezet hadden kunnen worden en we met onze scootmobiels verder konden. Ook heb ik als feedback aan de organisatie meegegeven dat het fijn was geweest als we onze eigen auto konden parkeren op het terrein van Handicap NL en met het busje mee konden rijden, maar niet hoefden te overnachten. Mijn man en ik zijn weliswaar slecht ter been, maar we kunnen wel een trap met een leuning op en af. We hadden prima plaats kunnen nemen op de reguliere tribune.”
Juridische reflectie
Jurist VN-verdrag Handicap Jiska Ogier: “Het VN-verdrag geeft aan dat Staten moeten waarborgen dat mensen met een handicap op voet van gelijkheid deel moeten kunnen nemen aan recreatie en vrijetijdsbesteding. Met zoals in vrijwel alle regelgeving wel een afweging en toetsingskader; wat is een redelijke aanpassing? Aspecten zoals veiligheid spelen daarbij een belangrijke rol. Kun je mensen voldoende evacueren bijvoorbeeld, en kun je de locatie zo inrichten dat mensen (met en zonder handicap) elkaars evacuatie niet in de weg zitten bij een calamiteit? Tegelijkertijd betekent gelijkwaardig deelnemen ook dat je als deelnemer met een handicap een gelijkwaardige prijs betaalt. En daar gaat het in Nederland al gauw mis; is een toegankelijke kamer in een hotel het formaat van een luxe kamer, dan betaal je dus ook een luxe prijs, waarmee de kans op een budgetovernachting al snel ontnomen wordt. Bovendien is een toegankelijk uitje niet voor iedereen hetzelfde; ook voor mensen met een handicap geldt: zoveel mensen zoveel wensen.
De vraag in dit geval is dus eigenlijk: wat waren de omstandigheden en welke afweging heeft de F1-organisatie gemaakt om regulier meedoen met een scootmobiel af te wijzen? Daarbij is het goed om te weten dat een scootmobiel in ons Nederlandse hulpmiddelen-systeem de plek inneemt van een ‘vervoersmiddel’, vergelijkbaar met een fiets. Gebruik binnen of in krappe buitenruimtes hoeft dus niet te worden toegestaan omdat daarvoor een ander hulpmiddel, zoals een rolstoel, voorliggend is.”
