Er zijn regelmatig bijeenkomsten, beleidsnota’s en initiatieven die gaan over diversiteit en inclusie. Vaak genoemde groepen zijn mensen van kleur of mensen uit de LHBTIQ+-gemeenschap. Mensen met een handicap worden meestal overgeslagen. De vraag is: waarom?
Laat ik voorop stellen: dit is geen zielig verhaal van een gehandicapte die zich gepasseerd voelt. Met dit blog wil ik vooral proberen om een gesprek op gang te brengen over wat we eigenlijk verstaan onder diversiteit en inclusie. Als we ons bezighouden met die thema’s, hebben we dan eigenlijk wel alle groepen in zicht? En als dat niet zo is, hoe komt dat dan? We leven in een maatschappij waarin we steeds meer streven naar diversiteit en inclusie, maar waarin het nog niet helemaal vanzelfsprekend is dat alles divers en inclusief is. Juist dan zijn dit soort vragen van belang, want anders praat je wel over diversiteit en inclusie, maar bereik je het niet. In plaats van dat je mensen insluit, sluit je onbedoeld mensen uit.
Zeven vinkjes
Goed, disclaimer gegeven, waar gaat het over? Het valt mij op dat wanneer ik initiatieven, bijeenkomsten, beleidsnota’s voorbij zie komen die gaan over diversiteit en inclusie, mensen met een handicap vaak niet genoemd worden. Het gaat om mensen van kleur, seksuele geaardheid, gender. Heel belangrijk, maar mensen met een handicap? Ergens kan ik nog wel begrijpen dat ik een groep nou niet veel diverser maak. Ik heb dan wel een handicap, maar ik heb tegelijkertijd alle zeven vinkjes van Joris Luyendijk. Ik ben een op het vwo en de universiteit afgestudeerde, witte, hetero man met twee in Nederland geboren, hoogopgeleide ouders. En toch hebben mensen met een handicap – ik ook – behoefte aan een andere samenleving dan die waar we nu in leven. We voelen ons af en toe niet gezien en gehoord. (Vinkje 8: geen handicap?)
Prikkels
Ik heb me afgevraagd hoe het komt dat mensen met een handicap niet vaak worden genoemd als het om diversiteit en inclusie gaat. Volgens mij zijn er diverse redenen te bedenken. Anders dan bij bovenstaande groepen is het bij mensen met een handicap inherent zo dat ze te maken hebben met minder energie. Er zijn hele groepen voor wie het al een prestatie is om het einde van de dag te halen, laat staan dat je op de Dam gaat protesteren voor je rechten – even los gezien van het feit dat je daar dan eerst moet zien te komen en vervolgens tegen al die prikkels moet kunnen die met zo’n demonstratie gepaard gaan. Het maakt dat we als maatschappij juist bij mensen met een handicap goed moeten opletten op of zij wel genoeg van zich kunnen laten horen.
‘Kom ik erin?’
Gelukkig zijn mensen met een handicap niet op hun mondje gevallen. Er zijn er genoeg die op hun eigen manier prima bijdragen aan het publieke debat. Vervolgens werpt zich wel de vraag op of zij gefaciliteerd worden om van zich te laten horen. Iemand van kleur of uit de LHBTIQ+-gemeenschap kan – mits geen handicap – zonder moeite een gebouw in lopen en deelnemen aan het gesprek over diversiteit en inclusie. Bij iemand in een rolstoel wordt dat ingewikkeld. Het begint al bij de vraag: kom ik überhaupt het gebouw in in? Denk dus als je weer zo’n soort bijeenkomst of initiatief start: heb ik ook de groep mensen met een handicap in beeld? Komen ze niet, vraag dan eens aan iemand waarom die niet komt. Achteraf gezien was de coronatijd zo gek nog niet: via je beeldscherm kwam je vanuit je woonkamer in gesprek met de hele wereld.
